Глуконеогенеза
Нашите клетки можат внатрешно да создаваат гликоза без користење јаглехидрати…
Нашето тело знае дека не може секогаш да смета на примање 3 оброци базирани на јаглени хидрати дневно – на крајот на краиштата, нашите предци никогаш не јаделе на тој начин – така што еволуирало механизам за правење гликоза од различни супстанции како што се лактат и амино киселини.
Овој процес се нарекува глуконеогенеза и покрај тоа што е клучен за нашиот опстанок, но е многу погрешно разбран.
Што е глуконеогенеза?
Глуконеогенезата е метаболички пат кој им овозможува на црниот дроб и бубрезите да создаваат гликоза од извори што не се јаглени хидрати. Тоа секогаш се случува во вашето тело, но неговата стапка може да се зголеми или намали во зависност од вашата метаболичка состојба.
Неговото име има три компоненти:
• Gluco: што значи гликоза.
• Neo: Што значи ново.
• Genesis: Значење потекло или создавање.
Буквално тоа значи ново потекло на гликоза. Тоа е создавање на гликоза од се, освен од јаглехидрати.
Ова значи дека дури и кога сте на диета со малку јаглени хидрати или сте месојади , телото сепак успева да создаде доволно гликоза за да преживее со разградување на други соединенија кои се нарекуваат глуконеогени супстрати (глуконеогени = може да се претворат во гликоза).
Ова се главните:
Лактат : Лактат или млечна киселина е главниот глуконеоген супстрат . Тој е изведен од пируват – директен производ на разградувањето на гликозата или гликогенот. Кога правите интензивен тренинг, вашите клетки на крајот го претвораат пируватот во лактат бидејќи може да се користи за енергија, а лактатот се акумулира во вашите мускули. Она што повеќето луѓе не го знаат е дека лактатот може повторно да се претвори во пируват и повторно да се претвори во гликоза – ака глуконеогенеза.
Глукогени амино киселини (ака протеин): Амино киселините може да се поделат на кетогени (го стимулира производството на кетони), глукогени (го стимулира производството на гликоза) или и двете. Секоја аминокиселина може да се претвори во гликоза, освен лизин и леуцин, кои се исклучиво кетогени. Главните амино киселини кои се користат за глуконеогенезата се аланин и глутамин . Во просек, потребни ви се 1,6 g амино киселини за да направите 1 g гликоза, што е скапо. Тоа е една од причините зошто нашето тело користи кетони за време на кетогената диета наместо гликоза добиена од амино киселини.
Глицерол: По лактат и глутамин, глицеролот е трет најкористен супстрат. Доаѓа од разградувањето на мастите.
Сите посредници од циклусот на лимонска киселина. Секоја молекула која учествува во Кребсовиот циклус може да се претвори во гликоза.
Сега глуконеогенезата може да изгледа како проблем кога се обидувате да користите кетони наместо гликоза – и има многу дезинформации на интернет што го кажуваат тоа – но вистината е дека глуконеогенезата има неверојатно важна цел и не, нема да се меша со кето.
Зошто е неопходна глуконеогенезата?
Кога јадеме оброци базирани на јаглени хидрати, нашето тело лесно може да создаде нова гликоза од тие јаглехидрати. Но што се случува кога ќе престанеме да консумираме јаглехидрати затоа што јадете без ј.х. ? Нашите клетки треба да најдат друг начин за снабдување со гликоза до оние ткива на кои им е потребна.
Глуконеогенезата – резервниот извор на гликоза на нашето тело.
Во суштина нашите клетки користат глуконеогенеза за да се осигураат дека нема да умрете кога нема јаглехидрати во вашиот систем.
Глуконеогенезата има две важни задачи:
Спречување на хипогликемија
Нашето тело никогаш не може да го намали нивото на гликоза на нула, дури и при кетоза. Исто како што премногу гликоза е токсична, премалку може да ве убие.
Затоа нивото на гликоза е строго регулирано.
Кај здрави луѓе, шеќерот во крвта се задржува околу 5,5-6 mmol/L во текот на 24 часа, со максимум 9 mmol/L после оброци базирани на јаглени хидрати и минимум 3 mmol/L во продолжена состојба на пост.
ГНГ спречува нивото на гликоза да падне под таа граница кога не јадеме јаглехидрати, како на пример за време на кетогена диета, фастинг или исхрана на месојади . Без ГНГ може да добиеме хипогликемија – состојба на опасно низок шеќер во крвта што може да предизвика напади, конфузија, губење на свеста и смрт.
Напојување на ткива што не можат да користат кетони
И покрај тоа што можете да трчате на кетони кога сте прилагодени на масти , постојат специфични клетки во вашето тело кои можат да користат само гликоза за да преживеат, како што се:
Црвени крвни клетки
Бубрежна медула (внатрешен дел на бубрегот)
Тестисите
Така е, овие органи не можат да ги метаболизираат кетоните, така што кога сте на кетоза, глуконеогенезата им обезбедува доволно гликоза за да останат здрави.
На мозокот му треба и малку гликоза за да работи оптимално, но не само гликоза. Кетоните можат да покријат до 70% од енергетските потреби на нашиот мозок (што ја подобрува когнитивната функција ), додека гликозата од ГНГ може да го покрие остатокот.
Василов Зоран
Fitness & Nutrition